Nurdoğan A. ERGÜN – KAYSERİ
Haziran ayında 9 günlük bayram tatilinin etkisiyle düşüş yaşayan Türkiye ihracatı, temmuzda yüzde 13.8 artış gösterdi. Temmuz ayında kayıtlara geçen ihracat rakamı 22.5 milyar dolar oldu. İthalatta ise yüzde 7.9’luk düşüşle temmuz rakamları 29.7 milyar dolar olarak açıklandı. 2024 yılı Ocak-Temmuz döneminde dış ticaret açığında yüzde 32.5 oranında azalma yaşanırken, azalmanın rakamsal yansıması 23 milyar dolar şeklinde gerçekleşti. Yıllıklandırılmış dış ticaret açığı 12 ayda 38.8 milyar dolar azalarak 82.3 milyar dolar oldu. Söz konusu dönemde ihracatın ithalatı karşılama oranı ise yüzde 74.9 oldu.
Temmuz ayı dış ticaret verilerinin açıklandığı toplantıda konuşan Ticaret Bakanı Ömer Bolat, yerli üreticiyi korumak amacıyla aldıkları önlemlerin olumlu sonuçlarının görüldüğünü belirtti. Bakan Bolat, “Türkiye’yi açık bir pazar gibi gören, içerdeki üreticimize zarar veren, haksız rekabet oluşturan ithalatçılara izin vermeyeceğiz” dedi.
“Kur dengesizliği oyundan düşürüyor”
Açıklanan dış ticaret verilerine göre, Türkiye’nin ilk 7 aylık ihracatı 148,8 milyar dolara, 12 aylık ihracat ise 261,5 milyar dolara ulaştı. Geçen yılın aynı dönemine göre 7 aylık ihracat yüzde 4,1, son 12 aylık ihracat ise yüzde 3,4 arttı. En çok ihracat yapan sektörler sıralamasında otomotiv 3,1 milyar dolarla ilk sıradaki yerini korudu. Otomotivi 2,6 milyar dolarla kimya, 1,7 milyar dolarla hazır giyim ve konfeksiyon sektörü takip etti.
İhracatta 7 aylık performansı değerlendiren Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe, 2024’e yüzde 5’lik bir artış hedefi ile başladıklarını hatırlattı. Geride kalan yedi ayın beşinde ihracat artarken iki ayın eksi değerlerde kaldığını ifade eden Gültepe, sözlerini şöyle sürdürdü: “Türkiye’de üretim maliyetleri çok yüksek. Asya’daki rakiplerimizden dolar bazında yüzde 40-50 daha pahalıyız. Avrupa’daki bazı ülkelere göre de yüzde 15-20 pahalı kalıyoruz. Birçok sektörde fiyat tutturamıyoruz. Firmalarımız, çarkı döndürmek, müşteri kaybetmemek için maliyetine, hatta zararına sipariş almak zorunda kalıyor. Bu sürdürülebilir değil. İhracatçı için kısa vadede girdi maliyetleriyle döviz kurunu dengelemenin dışında bir çözüm yolu görünmüyor. Bizim hiçbir zaman döviz kurunun artmasıyla ilgili bir talebimiz olmadı. Ancak yıllık bazda üretim maliyetlerimiz en az yüzde 100 arttı. Aynı dönemde dolardaki artış sadece yüzde 23. Girdi maliyetleri ve kur arasındaki bu dengesizlik devam ettikçe ihracatçı oyundan düşüyor.”
“Cari açıkta gerileme bekleniyor”
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, dış ticarette dengelenmenin belirginleştiğini belirterek, yıllık cari açıkta temmuzda kayda değer gerileme beklediklerini bildirdi. Şimşek, “Döngüsel faktörlere yapısal reformların da eşlik etmesiyle sürdürülebilir cari açığı ve rezervlerdeki kazanımlarımızı kalıcı hale getireceğiz” dedi. Ekonomi yönetiminin enflasyona karşı büyük mücadele verdiğinin farkında olduklarını belirten TİM Başkanı Gültepe ise dezenflasyon süreçlerinde iç pazarın daraldığını, istihdamın zarar görmemesi için ihracatta vites yükseltmek gerektiğini vurguladı.
